Giáo dục Nhật Bản

Chế Độ Giáo Dục Nhật Bản

Năm 1994 Nhật Bản cũng đã phê chuẩn “Điều ước về quyền lợi của trẻ em” được đưa ra tại Liên hiệp quốc năm 1989.
Trong điều ước này, việc bảo vệ quyền lợi được học của trẻ em qui định. Ở Nhật phụ huynh của trẻ em người nước ngoài không phải có nghĩa vụ cho con em được tiếp nhận giáo dục phổ thông, nhưng trẻ em thì có quyền được đi học.

Chế độ giáo dục Nhật Bản:
1/  Chế độ:
Chế độ giáo dục của Nhật cơ bản là trường tiểu học (cấp 1) 6 năm, phổ thông cơ sở (cấp 2) 3 năm, phổ thông trung học (cấp 3) 3 năm, đại học 4 năm (đại học ngắn hạn 2 năm).

2/  Giáo dục nghĩa vụ:
Trong các trường này, trường tiểu học và phổ thông cơ sở là giáo dục nghĩa vụ, toàn bộ trẻ em quốc tịch Nhật Bản bắt buộc phải nhập học và tốt nghiệp. Giáo dục là nghĩa vụ đối với công dân Nhật, nhưng trẻ em có quốc tịch nước ngoài từ 6 tuổi đến 15 tuổi đang sống ở Nhật thì nếu muốn, bất kể quốc tịch nào đi chăng nữa cũng có thể vào học các trường tiểu học và phổ thông cơ sở của địa phương với cùng một chi phí như trẻ em ở Nhật. Quý vị phụ huynh nên suy nghĩ đến tương lai của con em mà tiến hành việc nhập học và vào học một cách tích cực.

3/  Nguyên tắc:
Đa số các trẻ em của Nhật sau khi tốt nghiệp phổ thông cơ sở thì học tiếp lên phổ thông trung học và Đại học. Phổ thông trung học và Đại học thì trên nguyên tắc, người muốn học sẽ thi tuyển và vào học.
Ngoài ra, còn có trường mẫu giáo cho trẻ em trước khi vào học Tiểu học. Thêm nữa, có các trường chuyên tu và tổng hợp dạy kỹ thuật và kiến thức cần thiết để đi làm dành cho đối tượng chủ yếu là người đã tốt nghiệp phổ thông cơ sở và phổ thông trung học.

Hệ thống giáo dục Nhật Bản

Giáo dục Nhật bản được phân chia rõ theo từng cấp bậc học và độ tuổi như sau:

Tại Nhật Bản, đối với trẻ em đủ tuổi đi học thì các cơ quan nhà nước chủ động liên hệ thông báo đến từng gia đình sẽ tiến hành làm thủ tục, như khám sức khỏe, cung cấp sách vở,….chuẩn bị vào nhập học.
Tổng quát
Đối với mỗi học sinh Nhật Bản là 6 năm học tiểu học, 3 năm học Trung học cơ sở và 3 năm học Phổ thông trung học.
• Ở Nhật Bản vào ngày 1 tháng 4 hàng năm là ngày nhập học bậc tiểu học khi các bé mẫu giáo tròn 6 tuổi.
• Một năm học ở Nhật Bản bắt đầu từ tháng 4 và kết thúc vào tháng 3 năm sau.
• Đối với 1 bộ phận khối tiểu học, trung học cơ sở và phổ thông trung học của trường Quốc lập sẵn sàng cho thể chế nhận người nước ngoài hay các học sinh du học về nước thì hãy liên lạc cho Ủy ban nhân dân ở địa phương đó khi cần thiết.
• Sau khi tốt nghiệp phổ thông trung học, tuỳ thuộc vào nguyện vọng mà các em học tiếp lên Đại học, Cao đẳng hay là đi làm.
• Ngoài các trường: Tiểu học, Trung học cơ sở, Phổ thông trung học, Trung học chuyên nghiệp, Cao đẳng, Đại học, Cao học quốc lập thì cũng có cả khối các trường do tỉnh lập, dân lập.
• Nếu khuyết tật hay vì sức khoẻ hạn chế mà không thể theo học các trường thông thường thì các trường học dạy nghề theo kiểu vừa học vừa làm cũng có.

Bậc Tiểu học và Trung học cở sở:

Bậc Tiểu học và Trung học là giáo dục bắt buộc nên những gia đình có con em mang quốc tịch Nhật bản, đủ tuổi đi học sẽ nhận được thông báo từ cơ quan nhà nước quản lý trên địa bàn sinh sống và tiến hành các thủ tục như khám sức khỏe…v.v. để chuẩn bị cho việc nhập học. Tuy nhiên đối với người nước ngoài do không phải là giáo dục bắt buộc nên hình thức thông báo nhập học cũng không giống với người Nhât. Nhưng nếu muốn theo học các trường quốc lập thì cần phải có đơn xin nhập học. Đơn xin nhập học sau khi nộp sẽ được thông báo lại sớm trước khi nhập học và đối tượng xin học phải tiến hành các thủ tục đăng kí như là giấy chứng nhận đăng kí của người nước ngoài (của con em mình), giấy thông báo nhập học và mang đến trụ sở hành chính của thành phố, quận, huyện sở tại. Với trường hợp nhập học tại trường do tỉnh lập thì không mất học phí nhưng phải mất tiền ăn. Hầu hết khi học trong các trường Tiểu học và Trung học cơ sở Quốc lập thì có thể học Đại học mà không cần thi tuyển đầu vào. Trường hợp công dân trên 16 tuổi chưa có quốc tịch Nhật Bản hoặc người lao động học bổ túc trung học vào buổi tối cũng có thể học đại học. Đối với những người không thể tốt nghiệp Tiểu học hay Trung học ở nước mình cũng có thể học Đại học. Hoàn toàn không cần lo lắng về học phí hay trình độ học vấn.

Bậc THPT, Cao đẳng, Đại học:

Sau khi tốt nghiệp THCS bạn có thể học tiếp lên PTTH (Cấp 3) hay trường trung học chuyên nghiệp (trường nghề). Tuy nhiên vì không phải là giáo dục bắt buộc nên nếu muốn học tiếp lên thì phải đăng kí dự tuyển. Trường PTTH học trong 3 năm (đối với hình thức học bán thời gian hay học từ xa phải mất trên 3 năm).

Dưới đây là một vài hình thức học.
• Phổ thông trung học
• Trung học dạy các kĩ năng chuyên môn để đi làm trong các môi trường đặc biệt như trường Trung học Nông nghiêp, Trung học công nghiệp, Trung học thương mại.
• Trường Trung học chuyên nghiệp (trường trung cấp dạy nghề). Chương trình học này gọi là Trung học chuyên nghiệp kéo dài 5 năm, học chuyên sâu hơn về chuyên môn. Một số ngành học thuộc lĩnh vực chuyên môn như là công nghiệp, điện từ, hàng hải. Tuy nhiên ở Tokyo không có chuyên ngành điện từ. Học viên sau khi tốt nghiệp thì có thể đi làm và tiếp tục học là liên thông lên Đại học.
• Trường trung học bán thời gian và trung học từ xa. Trong trường hợp nhưng người đang đi làm muốn học trung học vào giờ nghỉ trưa có thể tham gia học trung học bán thời gian hay buổi tối có thể tham gia học từ xa tại nhà. Do có thể lựa chọn thời gian học cho phù hợp nên những người không đăng kí học hoặc đang học giữa chừng cũng có thể tiếp tục học bình thường.
• Sau khi tốt nghiệp phổ thông trung học thì vẫn có tư cách dự thi Cao đẳng hay Đại học.
• Dù không tốt nghiệp Phổ thông trung học nếu tham dự thi kỳ thi xác nhận trình độ Phổ thông trung học thì cũng có thể đủ tư cách dự thi Cao đẳng hoặc Đại học.
• Trường Cao đẳng học trong 2 đến 3 năm còn Đại học là học 4 đến 6 năm. Sau khi tốt nghiệp trường Trung cấp nghề thì có thể học liên thông lên Đại học trong 3 năm.
• Ngoài ra, sau khi tốt nghiệp Đại học cũng có thể học lên Cao học nếu muốn học nâng cao về chuyên môn. Thời gian học Cao học là 2 năm (Trình độ Thạc sĩ).

Độ tuổi đi học tại Nhật Bản:

So sánh giáo dục giữa Việt Nam và Nhật Bản: